Những lỗi thường gặp khi sử dụng van bi khí nén và cách khắc phục

Van bi khí nén là thiết bị quan trọng trong nhiều hệ thống công nghiệp hiện đại, từ dây chuyền sản xuất tự động cho đến hệ thống xử lý nước, hóa chất, thực phẩm hay HVAC. Tuy nhiên, giống như bất kỳ thiết bị cơ khí nào, sau một thời gian vận hành, van bi điều khiển bằng khí nén có thể gặp một số sự cố ảnh hưởng đến hiệu suất và độ bền của hệ thống. Việc nắm rõ những lỗi thường gặp và cách khắc phục kịp thời sẽ giúp doanh nghiệp tiết kiệm chi phí bảo trì, tăng tuổi thọ thiết bị và đảm bảo hệ thống vận hành ổn định.

1. Van không đóng hoặc mở được

Nguyên nhân phổ biến:

• Cấp sai vị trí lỗ cấp khí nén (sai port A/B).
• Áp lực khí nén không đủ mức tiêu chuẩn (thường từ 3–8 bar).
• Bộ truyền động khí nén bị hỏng, trục kẹt do bụi bẩn hoặc bị oxy hóa.
• Gioăng làm kín bị lão hóa, cứng, vỡ hoặc mòn gây cản trở chuyển động.

Cách khắc phục:

• Kiểm tra sơ đồ cấp khí, đảm bảo cấp đúng cổng điều khiển của xy lanh khí.
• Đảm bảo hệ thống khí có áp lực đủ và ổn định.
• Vệ sinh sạch sẽ bộ truyền động, tra dầu mỡ nếu cần.
• Thay gioăng mới nếu phát hiện hư hỏng.

2. Bộ truyền động khí nén hoạt động nhưng van không đóng/mở hết hành trình

Nguyên nhân:

• Trục van bị cong vênh do va đập hoặc lắp sai cách.
• Có vật cản như bụi, côn trùng kẹt trong khoang van.
• Ống dẫn khí bị rò rỉ, tụt áp.

Cách khắc phục:

• Kiểm tra trục van, nếu phát hiện cong cần thay thế.
• Vệ sinh sạch bên trong thân van, loại bỏ dị vật.
• Siết chặt các khớp nối khí, thay ống dẫn khí nếu có dấu hiệu xì hơi.

3. Van bị rò rỉ khí hoặc lưu chất

Nguyên nhân:

• Gioăng cao su bị mòn, nứt hoặc lắp không đúng vị trí.
• Lắp đặt sai tiêu chuẩn kỹ thuật, siết quá chặt hoặc quá lỏng.

Cách khắc phục:

• Tháo ra và kiểm tra gioăng, thay mới nếu cần.
• Lắp lại van theo đúng hướng dẫn kỹ thuật, sử dụng lực siết vừa phải theo khuyến cáo của nhà sản xuất.

4. Bộ truyền động gây tiếng ồn lớn khi vận hành

Nguyên nhân:

• Piston bị ăn mòn, cọ xát mạnh do thiếu bôi trơn hoặc sử dụng lâu ngày không bảo trì.
• Van bi bị kẹt hoặc chuyển động không trơn tru.

Cách khắc phục:

• Vệ sinh piston và khoang trượt, tra dầu định kỳ.
• Kiểm tra chuyển động của bi van, thay van nếu cần.

5. Van đóng/mở không đúng tín hiệu điều khiển

Nguyên nhân:

• Hỏng công tắc hành trình hoặc cảm biến.
• Tín hiệu điều khiển (từ PLC, tủ điện...) bị lỗi hoặc chập chờn.

Cách khắc phục:

• Thay công tắc hành trình hoặc cảm biến khi không còn phản hồi.
• Kiểm tra đường truyền tín hiệu điện, khắc phục lỗi từ bộ điều khiển trung tâm.

>>> Xem thêm: Van bi điều khiển điện là gì? Tổng quan và ứng dụng trong công nghiệp hiện đại

Những lưu ý giúp giảm thiểu lỗi khi sử dụng van bi khí nén

Để hạn chế tối đa các sự cố không mong muốn, người vận hành cần tuân thủ các nguyên tắc sau:

1. Lựa chọn sản phẩm chất lượng

• Ưu tiên sử dụng van bi khí nén từ các thương hiệu uy tín như Kosaplus, Haitima, Wonil…
• Đảm bảo bộ điều khiển khí nén và phụ kiện đi kèm đạt tiêu chuẩn công nghiệp.

2. Bảo trì, vệ sinh định kỳ

• Kiểm tra định kỳ tình trạng của van, đặc biệt là gioăng và trục.
• Vệ sinh bụi bẩn, dị vật trong khoang van và hệ thống khí nén.

3. Đảm bảo nguồn khí ổn định

• Sử dụng bộ lọc khí để loại bỏ tạp chất và nước trước khi cấp vào van.
• Duy trì áp lực khí trong dải phù hợp từ 3–8 bar (tùy loại van).

4. Lắp đặt đúng kỹ thuật

• Tham khảo bản vẽ kỹ thuật và hướng dẫn lắp đặt từ nhà cung cấp.
• Tránh siết quá chặt hoặc để lệch trục trong quá trình lắp van vào hệ thống.

Kết luận

Van bi khí nén là thiết bị quan trọng không thể thiếu trong các hệ thống tự động hóa công nghiệp. Tuy nhiên, nếu không bảo trì đúng cách hoặc sử dụng sai kỹ thuật, thiết bị này rất dễ gặp lỗi, từ đơn giản như không đóng/mở được đến phức tạp hơn như rò rỉ, kẹt trục hoặc mất tín hiệu điều khiển.Việc hiểu rõ các lỗi thường gặp và cách xử lý hiệu quả sẽ giúp người dùng chủ động hơn trong việc vận hành và bảo trì hệ thống. Đồng thời, lựa chọn sản phẩm van bi khí nén chất lượng, chính hãng và có hướng dẫn kỹ thuật đầy đủ là yếu tố then chốt để nâng cao tuổi thọ và hiệu suất hoạt động của toàn bộ dây chuyền.

>>> Xem thêm: Cách lắp đặt van bi điều khiển điện đúng kỹ thuật và an toàn