Cách bảo trì và chọn đúng van cầu điều khiển điện lắp ren
Van cầu điều khiển điện nối ren là thiết bị quan trọng trong hệ thống đường ống công nghiệp, được sử dụng để điều tiết hoặc đóng mở dòng chảy chất lỏng, hơi và khí nén. Nhờ cơ chế vận hành tự động bằng mô-tơ điện, loại van này mang lại hiệu quả điều khiển chính xác và ổn định cho nhiều ứng dụng.
Tuy nhiên, để thiết bị hoạt động bền bỉ và đạt hiệu suất tối đa, việc bảo trì định kỳ và lựa chọn đúng thông số kỹ thuật của van cầu điện lắp ren là điều bắt buộc. Một hệ thống chỉ thực sự vận hành an toàn khi từng chi tiết – từ vật liệu, kích thước ren đến mô-tơ điều khiển – được kiểm tra, bảo dưỡng và chọn đúng tiêu chuẩn kỹ thuật.
Bảo trì định kỳ van cầu điều khiển điện lắp ren
Kiểm tra mô-tơ điện và cơ cấu truyền động
Bộ truyền động điện (electric actuator) là thành phần chính tạo chuyển động đóng/mở cho dòng van cầu điện này. Để đảm bảo thiết bị hoạt động ổn định, kỹ thuật viên cần:
- Kiểm tra mô-tơ định kỳ: đảm bảo không có hiện tượng quá nhiệt, rung, kẹt trục hoặc rò điện.
- Quan sát tiếng ồn bất thường: tiếng kêu hoặc rung khi mô-tơ hoạt động có thể là dấu hiệu của bánh răng mòn hoặc khô dầu bôi trơn.
- Kiểm tra dây dẫn và đầu nối điện: đảm bảo dây không bị oxy hóa hoặc hở mạch, đặc biệt trong môi trường ẩm ướt.
Nếu mô-tơ sử dụng trong môi trường công nghiệp, nên chọn loại có tiêu chuẩn chống nước IP67 để đảm bảo an toàn và độ bền.
Làm sạch phần ren và thân van
Phần kết nối ren thường tiếp xúc trực tiếp với môi trường, dễ tích tụ bụi bẩn, cặn kim loại hoặc gỉ sét. Khi bảo trì:
- Tháo van ra khỏi hệ thống nếu cần, làm sạch bằng bàn chải mềm và dung dịch tẩy rửa trung tính.
- Làm khô hoàn toàn trước khi lắp lại để tránh ẩm gây rỉ sét.
- Kiểm tra lớp keo ren hoặc băng keo non, thay mới nếu bị bong hoặc xơ cứng.
Một bề mặt ren sạch giúp tăng độ kín khít và giảm nguy cơ rò rỉ trong quá trình vận hành.
Kiểm tra hành trình và độ kín của van
Van cầu điện hoạt động theo cơ chế tịnh tiến, vì vậy hành trình đóng/mở cần được kiểm tra định kỳ:
- Vận hành van ở chế độ ON/OFF để kiểm tra độ trơn tru của chuyển động.
- Nếu van di chuyển chậm hoặc dừng giữa chừng, cần kiểm tra công tắc hành trình (limit switch) hoặc bộ giảm tốc (gearbox).
- Kiểm tra độ kín giữa đĩa van và ghế van bằng cách quan sát lưu lượng rò rỉ khi van đóng hoàn toàn.
Sau khi hoàn tất, có thể bôi một lớp dầu kỹ thuật mỏng lên các chi tiết chuyển động để giảm ma sát và tăng tuổi thọ cơ khí.
Dấu hiệu nhận biết van cầu điện lắp ren cần thay thế
Vận hành không ổn định
Van đóng/mở chậm, không theo đúng tín hiệu điều khiển hoặc có hiện tượng kẹt trục là dấu hiệu mô-tơ hoặc cơ cấu truyền động đã xuống cấp. Trường hợp này nên ngừng vận hành để kiểm tra trước khi phát sinh hư hỏng nghiêm trọng.
Rò rỉ tại thân hoặc đầu ren
Rò rỉ là vấn đề phổ biến nhất ở van lắp ren. Nguyên nhân có thể do mòn ren, sai tiêu chuẩn kết nối hoặc gioăng làm kín bị lão hóa. Khi phát hiện rò rỉ, cần tháo van kiểm tra và thay mới lớp làm kín hoặc bộ phận hư hại.
Hiệu suất điều khiển điện suy giảm
Nếu van không còn phản hồi chính xác theo tín hiệu điều khiển, mô-tơ có thể bị mòn chổi than, hỏng mạch điều khiển hoặc công tắc hành trình bị lệch. Việc thay thế bộ truyền động mới đôi khi là giải pháp kinh tế hơn so với sửa chữa.
Cách chọn van cầu điều khiển điện lắp ren phù hợp cho hệ thống
Chọn theo kích thước và tiêu chuẩn ren
- Kiểm tra kích thước đường ống thực tế để chọn van có đường kính danh nghĩa (DN15, DN20, DN25…) tương ứng.
- Đối với các hệ thống theo tiêu chuẩn khác nhau, cần phân biệt rõ BSPT (chuẩn Anh) và NPT (chuẩn Mỹ) để tránh rò rỉ khi lắp đặt.
- Khi kết nối, nên dùng đúng loại keo ren hoặc băng keo non tương thích với vật liệu đường ống.
Chọn theo vật liệu thân van
Tùy môi trường làm việc, chọn vật liệu phù hợp giúp kéo dài tuổi thọ và đảm bảo an toàn:
- Inox (SUS304/SUS316): chịu ăn mòn và nhiệt tốt, dùng cho nước sạch, hóa chất và thực phẩm.
- Đồng: phù hợp môi trường nước sinh hoạt, hệ thống nhỏ, chịu áp lực trung bình.
- Gang: bền, chịu áp cao, dùng cho nước thải, hơi hoặc khí nén.
Việc chọn sai vật liệu có thể khiến van nhanh bị ăn mòn, giảm độ kín hoặc gây hư mô-tơ do ma sát lớn.
Chọn theo mô-tơ điện và dạng điều khiển
- Điện áp: chọn đúng loại mô-tơ điện tương thích với hệ thống – phổ biến là AC 220V hoặc DC 24V.
- Kiểu điều khiển:
- ON/OFF: chỉ đóng hoặc mở hoàn toàn.
- Tuyến tính (Modulating): điều tiết lưu lượng theo tín hiệu analog (4–20mA hoặc 0–10V).
- Mức bảo vệ: ưu tiên mô-tơ có tiêu chuẩn IP cao (IP65 – IP67) nếu lắp ngoài trời hoặc môi trường ẩm.
>>> Các lỗi thường gặp khi lắp đặt van cầu điện lắp bích và cách khắc phục
Đảm bảo khả năng tương thích hệ thống điều khiển
Van cầu điện lắp ren cần tương thích với hệ thống điều khiển trung tâm (PLC, DCS hoặc tủ điện). Trước khi chọn, cần xác định rõ:
- Loại tín hiệu điều khiển đầu vào.
- Chu kỳ hoạt động (số lần đóng/mở mỗi giờ).
- Môi trường nhiệt độ xung quanh để chọn loại mô-tơ có dải nhiệt phù hợp.
Kết luận
Bảo trì định kỳ và chọn đúng loại van cầu điều khiển điện lắp ren không chỉ giúp tối ưu hiệu suất vận hành mà còn giảm chi phí sửa chữa và ngừng máy ngoài kế hoạch.
Một kỹ thuật viên chuyên nghiệp luôn cần tuân thủ các quy trình kiểm tra định kỳ – bao gồm vệ sinh ren, kiểm tra mô-tơ, hành trình van và độ kín – nhằm đảm bảo hệ thống vận hành ổn định. Đồng thời, việc lựa chọn van theo kích thước, vật liệu, mô-tơ và tiêu chuẩn điện áp phù hợp sẽ giúp thiết bị đạt hiệu năng cao nhất.
Trong các hệ thống tự động hóa hiện nay, van cầu điện lắp ren là giải pháp đáng tin cậy, nhưng chỉ khi được bảo trì đúng cách và chọn đúng thông số kỹ thuật, nó mới phát huy toàn bộ khả năng của mình trong việc điều khiển và ổn định lưu lượng cho toàn hệ thống.
